Ağız Yarası Nedir? Neden Olur? Ne İyi Gelir?
Ağız yarası sık karşılaşılan problemler arasında yer alıyor. Yutkunma, çiğneme hatta konuşma sırasında bile çeşitli sıkıntılara neden olduğundan hastalar için zorlayıcı bir durumdur. Kimi zaman bu yaralar kendiliğinden iyileşebiliyor. Ancak kimi zaman da iltihaplanma meydana geliyor ve aft olarak adlandırılan bir boyut kazanabiliyor. Aft, çoğu zaman ağrıya da neden oluyor. Bu gibi durumlarda mutlaka tedavi uygulanması gerekiyor. Bu arada sürekli olarak tekrarlayan ağız yaralarının bazı hastalıkların habercisi de olabildiğini unutmamak gerekir. Ağızda yaranın olması durumunda nasıl bir tedavi uygulandığına, bu yaraların nedenlerine ve merak edilen diğer konulara da değineceğiz. Ancak öncesinde nasıl oluştuğu konusunu ele alalım.
Ağız Yarası Nasıl Oluşur?
Genel olarak ağız yarası ağız içerisindeki mukozal hasarlardır. Damak, dil, dil altı, diş etleri ya da yanakların iç kısımlarında meydana gelebilir. Kimi zaman bakteriyel enfeksiyonlar ya da sert gıdaların çiğnenmesine bağlı olarak ortaya çıkarken kimi zaman da virüs ya da uçuk gibi nedenlerle oluşabiliyor. Dolayısıyla iç faktörler ya da dış faktörler bu yaraların meydana gelmesine yol açıyor. Kadınlarda erkeklere nazaran çok daha sık görülen yaralar, şayet birkaç gün içerisinde iyileşmiyorsa ya da daha da kötüye giden bir tablo söz konusuysa bu durumda mutlaka nedeninin araştırılması gerekir.
Ağız Yarası Belirtileri Nelerdir?
Öncelikle ağız yarası probleminin çoğu zaman 1 ile 2 gün içerisinde ortaya çıktığını ve çoğunlukla birkaç gün içerisinde de iyileştiğini söyleyebiliriz. Bu süreçte görülen belirtilere ise şu örnekleri verebiliriz:
- Ağız içerisinde özellikle yaranın olduğu bölgede kızarıklık
- Yara bölgesinde iltihaplanma
- Hafif şişkinlik
- Yaranın olduğu bölgede ve çevresinde hassasiyet
- Boğazda ya da yaranın olduğu bölgede ağrı
- Beslenme sırasında güçlük çekme ve iştahsızlık
- Yara bölgesinde batma hissi
- Dişlerin fırçalanması sırasında acı hissetme
- Yüksek ateş
Elbette bu belirtilerin tümü her zaman görülmez. Örneğin bu yara virüs ya da bakteri kaynaklı değilse, iltihaplana meydana gelmemişse bu durumda yüksek vücut ateşi de çoğunlukla olmaz. Yaranın nerede meydana geldiğine bağlı olarak yukarıda sıraladığımız şikayetler de değişkenlik gösterebilir.
Ağız Yarası Nedenleri Nelerdir?
Genellikle ağız yarası konusunda fiziksel unsurlardan ya da mikroorganizmalardan söz edilir. Oysa bu yaralar psikolojik faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor. Ağır stres, üzüntü, aşırı kaygı gibi psikolojik unsurların da yaralara neden olabildiğini söyleyebiliriz. Çoğunlukla psikolojik unsurlardan kaynaklanan bu yaralar da birkaç gün içerisinde kendiliğinden ortadan kalkar. Bunun dışında ağız yarası nedenlerine dair şu hususlardan söz edebiliriz:
- Bazı genetik hastalıklar
- Sistemik hastalıklar
- Vücudun vitamin ya da mineral eksikliği
- Bazı ilaçların kullanımı
- Aşırı sıcak ya da aşırı soğuk gıdaların tüketilmesi
- Bazı gıdalara ya da ilaçlara vücudun alerjik reaksiyon göstermesi
- Vücudun hormonal dengesinde değişimler olması
- Alkollü içeceklerin tüketimi
- Asitli içeceklerin tüketimi
- Ağız temizliğinin ihmal edilmesi
- Tütün ürünleri kullanımı
- Kimyasal içerikli ürünlerin ağız ile teması
- Kalitesiz ağız bakım ürünlerinin kullanımı
- Dişlerdeki ya da diş etlerindeki bazı yapısal problemler
- Vücudun bağışıklık sisteminin zayıf olması
- Bakteri ya da virüsler
- Sert gıdaların çiğnenmesi ya da ısırılması
Ağız Yarası Tanısı Nasıl Konulur?
Yapılan basit bir muayene ağız yarası tanısı konması için yeterli olabiliyor. Hatta hastaların kendileri bile bu yaraları ayna yardımı ile görebilir. Sadece ağzın arka bölümünde olan yaraların hasta tarafından görülmesi daha zor olabilir. Yaranın damaklarda yahut boğaza yakın bir bölgede olması durumunda diş hekimi tarafından çeşitli tıbbi aparatlar ile görülmesi mümkün olabiliyor. Dolayısıyla tanı konması için hastaya tetkikler yapılmasına ya da çok ileri muayenelere ihtiyaç duyulmuyor.
Önemli olan birkaç gün içerisinde iyileşmeyen, daha geniş bölgelere yayılan ağız yaralarının hastalar tarafından ciddiye alınmalısıdır. Çünkü bu durumda mutlaka yaranın incelenmesi, tedavinin gerçekleştirilmesi gerekir. Yara, son derece küçük bir alanda mevcut olsa bile aşırı düzeyde ağrıya sebebiyet vermesi durumunda da zaman kaybetmeden diş hekimine başvurulmasında fayda olacaktır. Bu sayede yaranın hem boyutu hem de ne tür bir yara olduğu dikkate alınarak hasta için en uygun tedavi yöntemi belirlenerek uygulanır.
Bununla birlikte yaranın neden meydana geldiğinin de belirlenmesi gerekir. Zira tedavide dikkate alınan unsurlardan biri de yaranın nedenidir. Sadece gerekli görülmesi durumunda ağız içerisinden kültür alınması ve laboratuvar ortamında incelenmesi gerekir. Özellikle virüs kaynaklı yara olduğu şüphesi durumunda test yapılması gerekir. Bu test sonucuna göre antiviral ya da antibiyotik ilaç kullanımına da ihtiyaç olabilir.
Bilginiz olsun –> Diş fırçalama teknikleri
Ağız Yarası Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastada ağız yarası bulunması durumunda en önemli unsur yaranın nedenidir. Aşırı sıcak ya da soğuk yiyeceklerin tüketilmesi gibi nedenlerden kaynaklanan yaralar çoğu zaman kendiliğinden geçer ve tedaviye de gerek duyulmaz. Ancak daha önce de değindiğimiz gibi bakteriler, virüsler de yaralara neden olabiliyor. Bu gibi durumlarda hastanın bir süre ilaç kullanması gerekecektir. İlaç tedavisi ise kısa zamanda yanıt alınabilir ve vücudun bakteri yahut virüsten temizlenmesi ile birlikte yarada da iyileşme başlar. Mukozal dokudaki iyileşmenin de çok uzun sürmediğini söyleyebiliriz.
Tedavi çoğunlukla ilaç kullanımı şeklindedir. Aynı zamanda hastayı rahatlatmaya yönelik gargara kullanımı gibi yöntemler de diş hekiminiz tarafından önerilebilir. Ancak burada önemli bir husustan da söz etmek gerekiyor. Şayet yaraya neden olan diş ya da diş etlerindeki yapısal sorunlarsa bu durumda ilaç tedavisi ile başarı elde edilemez. Bu gibi durumlarda daha farklı tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesine ihtiyaç olabilir.
Ağız Yarasına Ne İyi Gelir?
Kişinin ağız yarası nedeniyle ağız ve diş temizliğini asla ihmal etmemesi gerekiyor. Çoğu zaman yara kaynaklı olarak hassasiyet ve acı hissi olabilir. Bu durum kişinin diş fırçalamayı ihmal etmesi gibi sonuçlar doğurabiliyor. Ancak yaranın daha kısa sürede iyileşmesi için ağız temizliğinin de düzenli olarak yapılması gerekir. Bununla birlikte tuzlu su ile gargara yapılması da tercih edilebilir. Bir bardak oda ısısında olan suya bir tatlı kaşığı tuz eklenerek karıştırılabilir. Sonrasında bu su ile gargara yapılabilir. Tuzlu su ile gargara hastaları bir hayli rahatlatır.
İlginizi çekebilir –> Diş taşı oluşumu
Ağız Yarası Çeşitleri Nelerdir?
Genel olarak ağız yarası çeşitleri şöyledir:
Aft
Çoğunlukla yaranın üst tarafı beyaz renkte olur. Ağzın iç kısmında olur ve sıklıkla yer değiştirebilir. Genellikle dudaklarda görülmüyor olsa da ağzın pek çok farklı yerinde aft çıkabilir.
Uçuk
Uçuklar çoğunlukla dudak çevresinde görülür ve kimi zaman ağız içerisine doğru da ilerler. İçi sıvı dolu su kabarcığı şekline görülür. Uçuğun en yaygın iki nedeni stres ve bağışıklık sisteminin zayıflamasıdır.
Pamukçuk
Mantar türü bir ağız yarasıdır. Bebeklerde, yaşlılarda ve çıkarılabilir protez diş kullananlarda daha sık görülür.
Eritroplaki
Çoğunlukla kırmızı renkte olur. Yarada kabarık bir görünüm meydana gelmez. Acı veren ağız yaralarından biridir.
Konuyla ilgili sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Diğer makalemiz –> Gingivektomi
