Braket Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Bakımı Nasıldır?

Braket halk arasında “diş teli” olarak adlandırılan ve dişlerdeki çapraşıklıkları, eğrilikleri düzeltmek amacıyla kullanılan tıbbi materyallerdir. Bu materyaller orta ya da uzun vadede dişleri hizaya sokar. Elbette uygulanan tedaviden çok kısa bir süre içerisinde sonuç beklememek gerekiyor. Çünkü çok küçük hareketler ile dişlerde bir hizalama yapabiliyor. Braketin kullanımında ne gibi sıkıntıların yaşanabileceği ya da hangi durumlarda bu tedaviden faydalanıldığı gibi konuları da ele alacağız. Öncesinde sıklıkla tercih edilen diş teli çeşitlerine değinelim.

Braket Çeşitleri Nelerdir?

Günümüzde braket çeşitleri çok daha fazla sayıda seçenek sunabiliyor. Sizler için en çok tercih edilenleri ise kısaca aktaralım.

Metal Braketler

Diş üzerine yapıştırılan ve diş teli dendiğinde ilk akla gelen model, metal braketlerdir. Bu materyaller yüksek kalitede paslanmaz çelik malzeme kullanılarak üretiliyor. Eski dönemlerde bu materyaller daha büyük ebatlarda üretiliyordu. Ancak günümüzde daha küçük ölçülerde üretim yapılıyor ve daha estetik bir görünüm sunuyor.

Aynı zamanda ark teli olarak adlandırılan tel de daha incedir. Bu ince tel braketlere tutturuluyor. Metal olan tellerin avantajı ark telleriyle daha az sürtünmeye maruz kalmasıdır. Bu nedenle her hastada olmasa da bazı hastalarda daha hızlı bir tedavi de mümkün olabiliyor.

Damon Braketler

Self ligating braket olarak da adlandırılan bu ürünlerde kapaklar bulunuyor. Görünümü metal olan tipe oldukça benzerlik gösterir. Ark teli braketin oluk kısmında serbest bir şekilde kayabilir. Ark telini tutan ise kapaklardır, elastik yapıda ya da metal bir bağ kullanımına gerek olmaz. Bu modelde de sürtünmenin daha az olduğunu söyleyebiliriz. Sürtünmenin az olmasından kaynaklı olarak tedavi hızı da ivme kazanabilir.

Seramik Braketler

Estetik açıdan son dönemde büyük bir ilgi görmeye başlayan seramik braketlerin opak beyaz renkte olduğunu söyleyebiliriz. Ancak metal olanlara nazaran biraz daha büyük ölçülere sahip olduğunu da belirtmek gerekiyor.

Bu durum yiyecek birikiminin daha fazla olması anlamına geliyor ve bu modeli kullananların ağız ile diş temizliğine çok daha fazla dikkat etmesi gerekiyor. Bununla birlikte metal olanlar ile kıyaslandığında daha kırılgan bir yapıya sahiptirler ve daha dikkatli kullanılmaları gerekir. Bu durum söz konusu modelin çocuklar için pek uygun olmadığı anlamına geliyor. Sürtünme daha fazla olur ve tedavi süresi de biraz daha uzar.

Invisalign (Telsiz Tedavi)

Bu yöntemde alışılagelmiş diş telleri yerine şeffaf ve hareketli bir yapıya sahip olan plaklar kullanılıyor. Şeffaf yapıda olan bu plaklar kişiye özel olarak, ölçü alınarak hazırlanıyor. Plak sayısı ise dişlerdeki çapraşıklık miktarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Lingual Braketler

Lingual braketlerin ise maliyetinin diğer türlere nazaran daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Nedeni ise kişiye özel olarak hazırlanmasıdır. Dişlerin ön yüzeyine değil arka tarafına diş telleri yerleştirilir. Bu nedenle konuşma ya da gülümseme esnasında görülmezler. Estetik açıdan kaygı duyanlar için ideal bir seçenek olduğunun altını çizelim.

Braket Hangi Durumlarda Uygulanır?

Genel olarak braket uygulanmasına ihtiyaç duyulan durumları kısa bir liste halinde aktarabiliriz:

• Dişlerin çapraşık ya da yamuk bir dizilim göstermiş olması
• Çene bozuklukları olması
• Alt ve üst çenenin birbirinden orantısız bir şekle sahip olması
• Dişlerde üst üste binme probleminin olması
• Dişlerde dizilişe dair problemlerin mevcudiyeti
• Diş aralarında boşluk olması
• Dişlerde dönme sorunu olması

Yukarıda sıralanan faktörler braket kullanımını gerektiren en yaygın unsurlardır. Ancak bazı spesifik durumlar geliştiğinde de özellikle estetik açıdan daha düzgün bir diş görünümü elde etmek adına kısa ya da uzun vadeli olarak diş teli tedavisinden faydalanılabilir.

Ayrıca halk arasında bu tedavinin sadece çocukluk döneminde işe yaradığı, yetişkinlerin bu tedaviden faydalanma noktasında geç kaldığı düşünülüyor. Bu doğru değildir. Yetişkinler için de braketin devreye girebildiğini ve gayet başarılı sonuçların elde edilebildiğini belirtebiliriz. Çocuklarda ise bu tedavinin uygulanabilmesi için süt dişlerin dökülmüş olması ve kalıcı dişlerin tamamen çıkmış olması gerekiyor. Henüz süt dişleri dökülmemiş olan çocuklara bu tedavi uygulanamaz.

Braket Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Elbette braket takılı olması ağız ve diş temizliğini ihmal edebileceğiniz anlamına gelmez. Aksine bu konuya çok daha titiz bir şekilde yaklaşmalısınız. Diş fırçası ve diş ipi kullanımında hiçbir sakınca yoktur. Bu nedenle dişlerinizin temizliğini zorlanmadan yapabilir ve diş aralarını da diş ipi ile temizleyerek plak oluşumunun önüne geçebilirsiniz.

Braketlerin aralarında ya da dişle temas ettiği hatlarda yiyecek artıklarının kalmadığından emin olmanız gerekiyor. Bunun için de arayüz fırçası olarak adlandırılan ve diş aralarının muntazam bir şekilde temizlenmesini sağlayan ürünler kullanılabilir.

Dişlerin günde 3 defa fırçalanması ve yemeklerin ardından bol su ile ağzın çalkalanması, bir anlamda ağız içerisinin sürekli temiz kalmasını sağlamalısınız. Bu noktada diş hekimleri de gerekli bilgiyi size iletecektir. Diş teli kullanıyor olmanız, ağız ve diş temizliğinin çok zor yapılacağı anlamına gelmez. Gün içerisinde kısa zamanlar ayırarak gerekli hijyenik temizliğini yapabilir ve böylelikle diş sağlığınızı koruyabilirsiniz. Konuyla ilgili sorularınızı hemen yorum bölümüne yazın.

Erişkin Hastalarda Seramik Braket

Yetişkin hastalar daha estetik görünmesi nedeniyle genellikle seramik braket çeşitlerine yöneliyor. Seramik materyalden hazırlananlar daha dikkatli kullanılması gereken braketler olduğundan yetişkinler güvenle bu ürünü tercih edebilir. Artık dişlerin kendi rengine çok yakın renkte olan teller de kullanılabiliyor ve dolayısıyla diş tellerinin dışarıdan görünme oranları azalıyor. Hastalar seramik braketleri kullandıklarına kendilerini estetik açıdan da daha iyi hissedebiliyor. Bu konuda diş hekiminize danışmanız durumunda çok daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

Braket Kullanımında Oluşabilecek Sıkıntılar

Öncelikle braket kullanımında çeşitli sıkıntıların yaşanmasının oldukça nadir görüldüğünü söyleyebiliriz. Çoğunlukla hastaların herhangi bir şikayeti olmuyor ve günümüzde kullanılan teknikler sayesinde çok daha konforlu bir şekilde kullanılabiliyor. Ender de olsa karşılaşılabilecek sıkıntılara ise şu örnekleri verebiliriz:

• Braketlerde oynama ya da kırılma olması
• Kullanılan bandın çıkması ya da kopması
• Ark telinin kopması
• Ark telinin ağız içerisine zarar vermesi
• Ağızda ya da dudakların iç kısmında yara oluşması
• Braketin telinin uç kısmından ayrılması

Kaliteli materyallerden üretilen diş tellerinin tercih edilmesi ve deneyimli bir diş hekiminin takma işlemini yapması durumunda bu ve benzeri sıkıntıların yaşanma olasılığı da son derece düşük olur.

Braket Kırılması Neden Olur?

Dayanıklı malzemelerden üretildiği için braket kırılması çok sık yaşanan bir sorun değildir. Ender de olsa kırılma genellikle sert yiyeceklerden kaynaklanıyor. Kabuklu sert yiyeceklerin dişlerle kırılmaya ya da ısırılmaya çalışılması durumunda kırılma meydana gelebiliyor.

Kırılmaya yol açabilen bir diğer unsur da uygulama esnasında kullanılan yapıştırıcı malzemenin zamanla zayıflaması ve yerinden çıkmasıdır. Bu durumda da ani olarak kırılma meydana gelebilir. Kırılma olmasa bile yapıştırıcı malzemenin zayıflaması ve braketlerin çıkması durumunda yeniden yapıştırılması gerekiyor. Aksi halde tedavinin başarısı olumsuz yönde etkilenebilir. Dolayısıyla diş hekiminizden yakın bir tarih için randevu alarak braketin yeniden dişe tutturulmasını sağlamanız gerekiyor.

İlginizi çekebilir –> Ortodonti